Από τις καθοριστικότερες εφευρέσεις για την εξέλιξη της ανθρωπότητας υπήρξε αναμφίβολα η τυπογραφία. Στα μέσα του 15ου αιώνα ο Γουτεμβέργιος άλλαξε για πάντα την πρόσβαση του ανθρώπου στη γνώση. Κι αν για αιώνες ολόκληρους το βιβλίο ήταν προνόμιο λίγων, σήμερα αποτελεί αντικείμενο της καθημερινότητάς μας είτε ως εκπαιδευτικό εργαλείο είτε ως ψυχαγωγικό. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια μιλάμε περισσότερο για e-Book παρά για χάρτινο βιβλίο.
Προφανώς στην εποχή του Ίντερνετ και την άμεσης πρόσβασης σε οτιδήποτε αδυνατούμε να αντιληφθούμε τη συμβολή του Γουτεμβέργιου στον σημερινό πολιτισμό. Μέχρι τότε πρακτικά δεν υπήρχε τρόπος πρόσβασης στη γνώση. Ακόμα και μετά την εφεύρεση της τυπογραφίας, για αρκετά χρόνια τα βιβλία ήταν ελάχιστα. Ξεκίνησαν όμως να υπάρχουν σημεία αναφοράς και μεταλαμπάδευσης της γνώσης που ξέφευγε από τα χέρια των λίγων. Δεν είναι τυχαίο ότι ανά τους αιώνες το κάψιμο των βιβλίων ή ακόμα και ολόκληρων βιβλιοθηκών ήταν το πρώτο μέλημα όσων ήθελαν να ελέγξουν το πλήθος.
Καθόλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα το βιβλίο εκδημοκρατίστηκε, μπήκε σε όλο και περισσότερα σπίτια και σχολεία. Και μιλώντας για τον δυτικό κόσμο, πλέον είναι αγαθό κι όχι προνόμιο. Δια μέσου του βιβλίου πραγματώνεται η μάθηση, η διαμόρφωση ιδεών, η ψυχαγωγία. Είναι απόλυτα καθημερινό να μπορούμε να αγοράσουμε όποιο βιβλίο επιθυμούμε, να δωρίζουμε, να ανταλλάσσουμε, να πουλάμε αυτά που δεν χρειαζόμαστε.
Κάπου με την έλευση της νέας χιλιετίας εμφανίστηκε και το ψηφιακό βιβλίο. Λογική εξέλιξη όπως συνέβη με τη φωτογραφία, τον ήχο και τόσα άλλα. Ειδικές συσκευές ανάγνωσης που προσομοιάζουν το χαρτί (e-book readers), tablets, κινητά με μεγάλες οθόνες, όλοι περίμεναν το νέο φορμά. Η αλήθεια είναι ότι οι φόβοι για εξαφάνιση του παραδοσιακού βιβλίου ποτέ δεν ευοδώθηκαν. Τουλάχιστον καμία σχέση με ότι συνέβη στους δίσκους βινυλίου. Ακόμα και σήμερα το e-book αδυνατεί να τρομάξει, μόνο πριν λίγα χρόνια οι πωλήσεις του ξεπέρασαν οριακά αυτές του τυπωμένου!
Όταν λοιπόν έχουμε στη συλλογή μας εκατοντάδες αρχεία epub η PDF, λογικό είναι κάποια στιγμή να μη θέλουμε πλέον κάποια και να τα θέσουμε προς πώληση. Όπως ακριβώς κάνουμε και με τα βιβλία στη βιβλιοθήκη μας. Κι εδώ τίθεται το ερώτημα κατά πόσο έχουμε το δικαίωμα να μεταπουλήσουμε ένα e-book. Με δύο λέξεις: δεν έχουμε!
Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η δίκη εκδοτικών οίκων εναντίον της ολλανδικής πλατφόρμας Tom Kabinet που επιτρέπει την αγορά και μεταπώληση e-book. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απεφάνθη ότι δεν επιτρέπεται εφεξής η μεταπώληση ηλεκτρονικών βιβλίων μεταξύ ιδιωτών επειδή αυτό καταστρατηγεί τα πνευματικά δικαιώματα. Πράγματι, αν κάποιος αγοράσει ένα e-book, προφανώς ένα μέρος των χρημάτων αποδίδεται στον συγγραφέα. Αν κάποιος καταναλωτής όμως αγοράσει ένα «μεταχειρισμένο» e-book από έναν ιδιώτη δεν αποδίδεται καμία αμοιβή στο συγγραφέα, παρότι ο νέος κάτοχος έχει ολόκληρο και άθικτο το έργο στην κατοχή του.
Και κάπου εδώ γεννάται η εύλογη απορία, τότε γιατί επιτρέπεται η πώληση των τυπωμένων βιβλίων; Η επίσημη απάντηση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι τα χάρτινα βιβλία αλλοιώνονται με το πέρασμα των χρόνων, ενώ το ψηφιακό αρχείο μένει άθικτο.
Χωρίς να έχουμε νομικές γνώσεις, μας φαίνεται πιο λογική εξήγηση ότι στη δεύτερη περίπτωση εστιάζουμε στο αντικείμενο κι όχι στο περιεχόμενο. Με τη λογική ότι η σκληρόδετη έκδοση ενός βιβλίου κοστίζει πιο ακριβά από την απλή… το «περιεχόμενο» όμως είναι ακριβώς το ίδιο.
Εν είδη επιλόγου, να ρωτήσουμε: ποιος από τους high tech νονούς που διαβάζει αυτό το άρθρο δώρισε e-book στις γιορτές;
Ακολουθήστε το Gizchina Greece στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι και άμεσα, όλα τα τεχνολογικά νέα! Αν ψάχνετε HOT προσφορές, κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο Telegram!
