Η μουσική μάς συντροφεύει σε πάρα πολλές στιγμές της καθημερινότητάς μας. Για πολλούς είναι ένα ευχάριστο background, για άλλους ένα «μουσικό χαλί» και για κάποιους μουσικόφιλους σίγουρα ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της ζωής μας. Αντιστοίχως η ακρόαση έχει περάσει από διάφορα στάδια, το ίδιο και η κτήση. Βέβαια το να «έχουμε» μουσική σηκώνει πολλή συζήτηση. Αφορμή για το παρόν άρθρο αποτέλεσε η εξαγορά του Beatport Sounds από τη Loopmasters. Πάμε να τα δούμε λίγο αναλυτικότερα.
Πολύ πολύ παλιά υπήρχαν οι οργανοπαίχτες, και ήταν ο μόνος ο τρόπος να ακούσει κάποιος μουσική. Αν έπαιζαν κάπου μουσική – γιορτή, πανηγύρι, συναυλία – ήταν μια καλή ευκαιρία να διασκεδάσει ο κόσμος. Ώσπου το 1877 εφευρέθηκε το γραμμόφωνο ή φωνόγραφος από τον Thomas A. Edison. Πλέον τα τραγούδια θα μπορούσαν να ηχογραφηθούν και να αναπαράγονται κατά βούληση! Εννοείται ότι ήταν μια συσκευή που απευθυνόταν σε ελάχιστους λόγω κόστους.
Το 1906 εφευρέθηκε το ραδιόφωνο. Μέχρι να εκλαϊκευθεί, ο κόσμος έπρεπε να συγκεντρώνεται σε κάποιο χώρο – συνήθως καφενείο – που να διέθετε τέτοια συσκευή. Εκεί γινόταν η ακρόαση εκπομπών που περιείχαν λόγο αλλά και μουσική. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών ευτυχώς έγινε απόλυτα προσιτό στον πολύ κόσμο αφού μειώθηκε το κόστος αλλά και το μέγεθος της συσκευής. Για πάρα πολλά χρόνια αποτέλεσε το κυριότερο μέσο ακρόασης μουσικής.
Αρκετά αργότερα εμφανίστηκαν τα πικάπ και οι δίσκοι με κόστος λογικό για τη μεσαία τάξη. Αυτό συνέβαλε καθοριστικά στην έννοια «απόκτησης» μουσικής. Για τις προηγούμενες γενιές η κτήση ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με ένα υλικό αγαθό. Ακόμα και όταν μιλάμε για πνευματικές δημιουργίες, μπορούσαμε να αποκτήσουμε έναν δίσκο ή ένα βιβλίο. Στην πράξη δεν είχαμε μουσική, προφανώς τα τραγούδια ανήκουν στις δισκογραφικές εταιρίες και στην καλύτερη περίπτωση αμείβεται δίκαια ο δημιουργός τους βάσει πωλήσεων και αναμεταδόσεων…
Τι γίνεται, λοιπόν, στα ράφια των σπιτιών μας όπου έχουμε ταξινομήσει κατά μουσικό είδος εκατοντάδες ή και χιλιάδες CD; Ουσιαστικά έχουμε αγοράσει το δικαίωμα και την ευκολία να αναπαράγουμε τα τραγούδια που θέλουμε όποτε το θελήσουμε. Εντάξει, για τους μουσικόφιλους υπάρχει η έννοια του εξώφυλλου που παλαιότερα τουλάχιστον ήταν έργα τέχνης.
Και για πολλές δεκαετίες έπρεπε να αγοράσουμε ένα υλικό αγαθό, εν προκειμένω ένα δίσκο, που όσο περνούσε ο καιρός μειώνονταν οι στροφές του, αρχικά 78, μετά 45 και ύστερα 33 ώσπου έγινε ψηφιακός. Και μπορεί οι πρώτοι δίσκοι να περιείχαν δυο τραγούδια, ένα σε κάθε πλευρά, στη συνέχεια όμως ήρθε το LP (long play) κι έπρεπε να αγοράζουμε ολόκληρο album, σε βινύλιο ή σε CD, το οποίο περιείχε το αγαπημένο μας τραγούδι μεταξύ άλλων.
Όλα αυτά για τους εραστές της μουσικής που είχαν να ανάγκη να μπορούν να «κρατήσουν» στα χέρια τους αυτό που ήθελαν να ακούσουν… Για τους νεότερους, που έχουν μεγαλώσει σε μια εντελώς ψηφιοποιημένη κοινωνία προφανώς και δεν συγκινεί ιδιαίτερα μια ατελείωτη σειρά ταξινομημένων – όχι πάντα επιτυχώς – CD. Πρώτον δεν έχουν συνυφασμένη την κτήση ενός πνευματικού αγαθού με την ύλη. Κάλλιστα μπορούν να έχουν χιλιάδες άυλα τραγούδια ή βιβλία. Δεν είναι τυχαίο ότι το MP3 και το PDF χρησιμοποιούνται ως ουσιαστικά αν και είναι απλοί τύποι αρχείων υπολογιστή! Δεύτερον, όταν λέμε αναζήτηση ενός τραγουδιού, διάολε, εννοούμε πληκτρολόγηση του τίτλου στο πεδίο search του υπολογιστή ή του κινητού κι όχι ψάξιμο με τα χέρια ανάμεσα σε εκατοντάδες σκονισμένα CD…
Και κάπου εκεί η Apple μάς παρουσίασε το iTunes δίνοντας τη δυνατότητα να αγοράζουμε και να κατεβάζουμε μόνο το τραγούδι που θέλουμε. Κι όχι ολόκληρο το album. Δηλαδή επιστρέψαμε στα παλιά! Αυτή η κονιορτοποίηση της μουσικής άλλαξε για πάντα τον τρόπο προσέγγισης ενός μουσικού δημιουργήματος. Πλέον καταναλώνουμε μουσική. Για κάποια είδη μουσικής όμως – όπως η ροκ ή τζαζ – το album ήταν ένα ολόκληρο έργο μαζί με το εξώφυλλο. Συμφωνούμε ότι για πιο pop κυκλοφορίες συχνά το album δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένα-δύο χιτάκια συν κάποια αδιάφορα τραγούδια που υπήρχαν ώστε να δικαιολογήσουν την ύπαρξη. Για αυτή την πρακτική το iTunes ήταν σαφώς σωτηρία, για τα άλλα είδη μουσικής ήταν καταστροφικό.
Παράλληλα με το iTunes μάς συστήθηκαν κι άλλα δικτυακά μαγαζιά, ένα εκ των οποίων και ίσως το πιο πετυχημένο είναι το Beatport που ιδρύθηκε το 2004. To ρεπερτόριό του περιορίζεται στην ηλεκτρονική μουσική και αποτελεί αναφορά και πηγή για όλους τους ακροατές και DJs. Υπάρχουν μάλιστα αναφορές ότι καθημερινά ανεβαίνουν στο Beatport προς πώληση χιλιάδες τραγούδια. Επιπλέον έχει ειδικό section, το Beatport Sounds, το οποίο διαθέτει loops και samples. Πριν λίγες μέρες το Beatport Sounds εξαγοράστηκε από τη Loopmasters! Οι ιθύνοντες κάνουν λόγο για σημεία των καιρών. Και δικαίως αφού η Loopmasters που ιδρύθηκε το 2003 είναι μια τεράστια πλατφόρμα διάθεσης samples, loops και plugins. Όλα απαραίτητα για τη παραγωγή ηλεκτρονικής μουσικής, και τονίζουμε την παραγωγή κι όχι δημιουργία. Οι σύγχρονοι καλλιτέχνες μάς συστήνονται ως μουσικοί παραγωγοί. Μετά την εξαγορά φαίνεται ξεκάθαρα ότι η παραγωγή των μουσικών κομματιών είναι πιο πάνω από τη διάθεση και πώληση των τραγουδιών! Και ήδη εκφράζονται φόβοι μήπως στο άμεσο μέλλον το Beatport θα επιτρέπει τη διάθεση κομματιών που έχουν φτιαχτεί μόνο με samples και loops από τον κατάλογό της Loopmasters…
Επιστρέφοντας στην εξέλιξη της διάθεσης της μουσικής οφείλουμε μία αναφορά σε ανεξάρτητες πλατφόρμες όπως το Bandcamp στο οποίο ο καθένας μπορεί να ανεβάσει τη δημιουργία του και να ορίσει την τιμή πώλησης. Με αυτό τον τρόπο παρακάμπτεται η κλασική διαδικασία μέσω δισκογραφικής εταιρίας. Από τη μία πλευρά ο καλλιτέχνης δεν χρειάζεται να πείσει κανέναν για να μπορέσει να διαθέσει τη μουσική του, από την άλλη δεν επωφελείται από τα κανάλια προώθησης.
Τέλος, η νεότερη τάση είναι η καθόλου απόκτηση, ούτε υλική ούτε άυλη. Πληρώνουμε μια συνδρομή σε κάποια πλατφόρμα όπως για παράδειγμα το Spotify και απολαμβάνουμε όποιο τραγούδι θέλουμε από τον ατελείωτο κατάλογό του κάνοντας streaming. Υπάρχει μάλιστα και scriptάκι που τσεκάρει ποια από τα MP3 του υπολογιστή μας διατίθενται μέσω Spotify και τα σβήνει ώστε να μην πιάνουν χώρο!
Για τους audiophile ο ήχος είναι απαράδεκτος, για τους μουσικόφιλους είναι εκτός λογικής να μην «έχεις» μουσική. Σημεία των καιρών.
Ακολουθήστε το Gizchina Greece στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι και άμεσα, όλα τα τεχνολογικά νέα! Αν ψάχνετε HOT προσφορές, κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο Telegram!
